De ”leaky gut” bestaat echt

Nog niet zo lang geleden was de ”leaky gut” geen algemeen geaccepteerde term onder wetenschappers en werd het zelfs als vrij alternatief beschouwd. Maar inmiddels is dat voorbij. Tijdens “The 9th International Yakult Symposium” (19 en 20 april, Gent) werd dit fenomeen volop benoemd tijdens lezingen van wetenschappers. Een ongezond dieet, stress, topsport en overgewicht kunnen leiden tot een lekkende darm.

Chronische ontstekingen

De darm is door een eencellige mucuslaag afgescheiden van de buitenwereld, namelijk de darminhoud. De Italiaanse wetenschapper Maria Rescigno noemde dat de gut-vasculair barrière. Als de cellen van dit epitheel uiteen wijken, kunnen bacteriën en hun metabolieten in de bloedbaan en lever terecht komen en zorgen voor laaggradige chronische ontstekingen. Risicofactoren voor een lekkende darm zijn stress en een ongezond dieet. Rescigno gaf muizen een dieet met een hoog vetpercentage (45 energieprocent) of een laag vetpercentage (10 energieprocent). Bij een voeding met een hoog vetpercentage trad al na enkele weken een leaky gut op.

Topsport

Na afloop van het congres sprak ik met immunoloog Eric Claassen. Volgens hem heeft iedereen van tijd tot tijd wel een lekkende darm, bijvoorbeeld in tijden van stress. Maar ook bijvoorbeeld topsport en ernstig overgewicht kunnen leiden tot een leaky gut. Volgens Claassen kan een chronische leaky gut niet alleen leiden tot diarree en darmproblemen, maar ook bijvoorbeeld tot leverbeschadiging en zelfs tot geestelijke problemen, zoals somberheid, depressie en een laag zelfbeeld. Er zijn eiwitten die de cellen van de mucuslaag kunnen versterken. Ze zorgen voor ”tight junctions”, oftewel sterke verbindingen. Een gezonde voeding zorgt voor een sterke epitheellaag en ook probiotica kunnen deze  laag versterken.

LifeLines studie

Cisca Wijmenga, hoogleraar medische genetica aan de Rijksuniversiteit Groningen, vertelde over de grootschalige LifeLines studie, een cohortstudie en biobank in de 3 noordelijke provincies. Volgens Wijmenga zijn er meer dan 100 factoren van invloed op de samenstelling en diversiteit van het darmmicrobioom. Voeding is vanzelfsprekend belangrijk. Producten die de diversiteit gunstig beïnvloeden zijn koffie, karnemelk, yoghurt, rode wijn, thee, groenten, fruit en chocolade. Vooral gefermenteerde zuivel is een aanrader. Minder gunstig zijn bier, volle melk, frisdranken en koolhydraatrijk voedsel. Volgens Wijmenga heeft het medicijn metformine een ongunstig effect op het microbioom van mensen met diabetes type 2.

Vaarwel dysbiose

Nu de leaky gut een geaccepteerd begrip is, is het tijd om een ander begrip juist vaarwel te zeggen, en dat is dysbiose, de term voor een disbalans in het microbioom. Tenminste, als het aan de Britse onderzoeker Julian Marchesi ligt. Hij zegt dat er altijd variatie is in het microbioom, tussen individuen maar ook bijvoorbeeld tussen verschillende gebieden ter wereld. Je kunt niet kwantificeren of een microbioom goed (in balans) of slecht (dysbiose) is. Hooguit kun je verschuivingen of afname van de diversiteit meten.

Gepubliceerd op 22 april 2018

Door Karine Hoenderdos

Reageer op dit artikel

  1. Abeling 24 april 2018 at 17:29 - Reply

    Hallo Sigrid,
    Mijn naam is Alex Abeling,natuurgeneeskundige,darmtherapeut,electro-acupuncturist,sivastherapeut ,kinesioloog en bio-holistisch tandarts.
    Ik benoem even deze disciplines om een extra dimensie te geven aan leaky gut:
    Alles is energie en derhalve kan het lichaam cq alle organen niet optimaal functioneren bij een of meerdere energetische blokkades.
    Deze laatste heb je per definitie bij dode en wortelkanaal behandelde tanden/kiezen.
    In de mond zijn er 8 elementen rechtstreeks verbonden met de dikke darm.
    Een dode ook een wortelkanaal behandelde tand produceert neurogene endo toxines!Dit zijn voor het immuunsysteem (dikke darm) uitlokkende auto-immuniserende stoffen die het immuunsysteem in een spagaat dwingen:en de exotoxines opruimen en de door het lichaam zelf geproduceerde neurogene endo toxines.Deze laatste leveren auto-immuunziektes op en afhankelijk van oa mede het door de anti-conceptie hormonen ernstig verstoorde hormonaal systeem,cancer .De dikke darm is sowieso alsgrootste hormonale klier zeer getroffen door de anti conceptie hormonen al vanaf de conceptie,uiteraard bij vrouwen die de pil hebben geslikt.
    Met bovenstaande heb ik U enkel een tip van de sluier willen oplichten van meerder negatieve invloed op de darm die mede bijdragen aan leaky gut.
    Dit geeft derhalve naast Uw bijdrage nog andere/ meerdere therapeutische mogelijkheden .

    Mocht U gegeven info U verder interesseren dan ben ik gaarne bereid uit 42jarige(!) ervaring te verhalen.

    Met vriendelijke groeten,

    Alex Abeling.

    • Beroep: -Selecteer beroep-
  2. Sigrid 24 april 2018 at 13:46 - Reply

    Eindelijk wordt het geaccepteerd! Een paar jaar geleden werd het nog als ‘onzin’ bestempeld. Ik ben blij dat het erkend is.
    Opmerking: ik denk dat er een foutje staat in de laatste zin bij het onderwerp ‘Lifeline studies’. Daar moet volgens mij staan dat metformine een ONgunstig effect.
    Alles over de leaky gut staat trouwens in mijn boek!

    • Beroep: Diëtist
    • Karine Hoenderdos 25 april 2018 at 10:12

      Hoi Sigrid,

      Dank dat je zo scherp bent, dat van Metformine heb ik aangepast!

      • Beroep: -Selecteer beroep-
      • Indien anders: Redacteur Nieuws voor dietisten
  3. Anthon de Bont 24 april 2018 at 09:28 - Reply

    Wat ook niet mag worden vergeten is de verwoestende uitwerking op het microbioom van het langdurig gebruik van protonpompremmers en NSAID`s ! En – om dit berichtje toch positief af te sluiten – de gunstige werking van het aminozuur glutamine bij de reparatiepogingen van een lekkende darm.

    • Beroep: Anders
    • Indien anders: orthomoleculair voedingskundige

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.