Liever kijken naar voedingsmiddelen dan naar voedingsstoffen

Het eten van meer vette vis, noten en olijfolie verkleint de kans op coronaire hartziekten én verlaagt het sterfterisico. Het zet meer zoden aan de dijk dan alleen het vervangen van verzadigd vet door meervoudig onverzadigd vet. Dit stelde prof. Daan Kromhout, hoogleraar Volksgezondheidsonderzoek van Wageningen UR. Hij gaf op 15 januari in Utrecht de jaarlijkse publiekslezing van de Nederlandse Academie van Voedingswetenschappen (NAV).
Daarbij brak hij een lans voor meer onderzoek naar gezonde voedingsmiddelen en voedingspatronen. In het klassieke, reductionistische voedingsonderzoek wordt vooral gekeken naar individuele voedingsstoffen, zoals vetten, koolhydraten, eiwitten en vitamines. Met dit soort onderzoek is in de vorige eeuw een enorme hoeveelheid kennis vergaard. Maar voor de bestrijding van chronische ziekten als coronaire hartziekten, die vele oorzaken hebben, is dit onvoldoende. Kromhout: ‘Het is naïef om te denken dat één enkele voedingsstof verantwoordelijk kan zijn voor het ontstaan van een hartaanval. Hierbij is een groot scala aan voedingsstoffen betrokken zoals vetten, voedingsvezels, mineralen, bioactieve stoffen. Daarom is het nu tijd om onze kennis over voedingsstoffen en chronische ziekten te integreren op het niveau van voedingsmiddelen en voedingspatronen.’

Kromhout ging ook in op het artikel in weekblad Time van juni 2014 getiteld “Eet boter!”. Volgens de journalisthebben wetenschappers verzadigd vet ten onrechte als de vijand hebben bestempeld. De strekking van het artikel was dat verzadigd vet juist goed is voor het hart en dat koolhydraten het risico op een hartaanval vergroten. Volgens Kromhout is de verwarring begrijpelijk, maar de conclusie verkeerd. Gecontroleerde voedingsexperimenten hebben laten zien dat de kans op coronaire hartziekten als een hartaanval met 20% afneemt door verzadigd vet te vervangen door meervoudig onverzadigd vet. Het heeft echter geen invloed op hoe oud we worden; het sterfterisico neemt er niet door af. Verzadigd vet lijkt dus alleen van invloed op coronaire hartziekten, niet op de totale gezondheid. Dit in tegenstelling tot het verhogen van de consumptie van vette vis, olijfolie en noten, waarin niet alleen goede vetten, maar ook andere gunstige voedingstoffen zitten. Volgens Kromhout laat onderzoek zien dat daarmee niet alleen de kans op coronaire hartziekten als een hartaanval afneemt, maar ook het sterfterisico.
Niet geheel toevallig zijn deze voedingsmiddelen onderdeel van een Mediterraan voedingspatroon, dat in onderzoek vaker gepaard gaat met gunstige effecten. Zo blijkt uit 50 jaar Zeven Landen Studie dat mannen op Kreta 6 jaar langer leefden dan mannen in Zutphen, mede door het traditionele Mediterraan voedingspatroon. (AS) 

Gepubliceerd op 17 januari 2015

Door Angela Severs

Reageer op dit artikel

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.